Thị trường toàn cầu chao đảo vì căng thẳng Mỹ – Trung
Phiên giao dịch cuối tuần qua khép lại trong hỗn loạn khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố khả năng áp thuế 100% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Động thái này khiến chứng khoán toàn cầu giảm mạnh, đồng USD lao dốc, trong khi các tài sản trú ẩn an toàn như vàng, franc Thụy Sĩ và yên Nhật tăng giá mạnh.
Trước đó, bầu không khí trên thị trường khá yên ả. Tuy nhiên, chỉ vài giờ trước khi sàn London đóng cửa, Tổng thống Trump đã đăng tải một thông điệp trên mạng xã hội Truth Social, phản ứng gay gắt trước việc Trung Quốc thông báo siết chặt kiểm soát xuất khẩu các nguyên liệu hiếm – thành phần quan trọng cho ngành công nghiệp bán dẫn.
Ông Trump gọi đây là “hành động thù địch và nguy hiểm”, đồng thời tuyên bố Mỹ sẽ xem xét “nhiều biện pháp đáp trả”, trong đó có tăng thuế nhập khẩu và hạn chế xuất khẩu phần mềm quan trọng sang Trung Quốc. Đặc biệt, ông còn nói “không còn lý do gì” để gặp Chủ tịch Tập Cận Bình trong cuộc họp dự kiến sau hai tuần.
Tuyên bố gây sốc và phản ứng dây chuyền
Ngay sau khi thị trường Mỹ đóng cửa, ông Trump tiếp tục “thêm dầu vào lửa” khi chính thức công bố áp thuế 100% đối với toàn bộ hàng hóa Trung Quốc, cùng kiểm soát xuất khẩu phần mềm chiến lược, có hiệu lực từ ngày 1/11.
Giới phân tích nhận định, con số 100% mang tính biểu tượng nhiều hơn thực tế. Theo ông Michael Brown, đây có thể chỉ là chiêu “leo thang để hạ nhiệt” – dùng đòn mạnh để tạo sức ép đàm phán, sau đó rút lại và tuyên bố chiến thắng như một phần của “nghệ thuật thương lượng”.
Tuy nhiên, tâm lý thị trường ngay lập tức chuyển sang phòng thủ cực độ.
-
Chứng khoán Mỹ giảm sâu, với S&P 500 và Nasdaq 100 cùng ghi nhận phiên giảm mạnh nhất kể từ tháng 4.
-
Đồng USD suy yếu so với hầu hết các đồng tiền chủ chốt.
-
Vàng và bạc tăng vọt, lần lượt vượt ngưỡng 4.000 USD/oz và 50 USD/oz.
-
Trái phiếu Kho bạc Mỹ tăng giá, lợi suất giảm khoảng 10 điểm cơ bản.
-
Trong khi đó, giá dầu WTI rơi xuống dưới 60 USD/thùng, mức thấp nhất kể từ tháng 5.
Hai kịch bản cho nhà đầu tư
Theo ông Brown, kịch bản sắp tới phụ thuộc vào việc liệu căng thẳng này có kéo dài hay chỉ là một chiêu đàm phán tạm thời.
“Nếu đây chỉ là bước đi nhằm tạo sức ép để đạt thỏa thuận nhanh hơn, thì đợt điều chỉnh này có thể trở thành cơ hội mua vào,” ông nhận định.
Dù vậy, ông cảnh báo thị trường sẽ còn biến động mạnh trong ngắn hạn, do vị thế đầu tư rủi ro của nhiều quỹ đã bị kéo giãn, trong khi rủi ro thương mại trước đó bị đánh giá quá thấp.
Tình huống này gợi nhớ đến những diễn biến hồi đầu năm, khi căng thẳng leo thang nhanh chóng nhưng rồi được xoa dịu chỉ vài tuần sau đó. Một số nhà đầu tư kỳ vọng Trump sẽ sớm “xuống thang”, tái khẳng định hình ảnh “người hùng thương mại” trước công chúng.
Tuần mới: Tâm điểm là thương mại và chính sách tiền tệ
Trong tuần này, các diễn biến thương mại sẽ tiếp tục chi phối tâm lý thị trường. Việc chính phủ Mỹ vẫn tạm ngừng hoạt động khiến thị trường thiếu dữ liệu kinh tế chính thức, nhưng phát biểu của các lãnh đạo ngân hàng trung ương sẽ phần nào bù đắp thông tin.
Ba gương mặt được chú ý gồm:
-
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell,
-
Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde,
-
Thống đốc Ngân hàng Anh (BoE) Andrew Bailey.
Dự kiến, họ sẽ giữ quan điểm thận trọng, tránh đưa ra tín hiệu chính sách rõ ràng trong bối cảnh bất ổn hiện tại.
Cùng lúc, mùa báo cáo lợi nhuận quý III của các doanh nghiệp Mỹ chính thức bắt đầu, với nhóm ngân hàng lớn mở màn. Theo dữ liệu FactSet, lợi nhuận của S&P 500 dự kiến tăng 8% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu quý thứ chín liên tiếp có tăng trưởng lợi nhuận.
Kết luận: Cơ hội trong biến động
Tuần mới khởi đầu với bầu không khí thận trọng, khi giới đầu tư theo dõi sát mọi diễn biến từ Nhà Trắng và Bắc Kinh.
Nếu lịch sử lặp lại, “cơn bão thuế quan” này có thể chỉ là tạm thời, và đợt điều chỉnh giá hiện tại có thể mở ra cơ hội mua vào cho những nhà đầu tư dài hạn.
Dù vậy, trước mắt, biến động và rủi ro vẫn là chủ đề chính trên thị trường toàn cầu.